Kỷ nguyên số đã và đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế – xã hội, và quản trị doanh nghiệp không phải là ngoại lệ. Sự trỗi dậy của công nghệ số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI) và các nền tảng trực tuyến đã đặt ra những thách thức và cơ hội mới cho các nhà quản trị doanh nghiệp. Để thành công trong kỷ nguyên số, nhà quản trị cần phải trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng và tư duy mới, đồng thời thay đổi cách thức quản lý và vận hành doanh nghiệp.
Kỷ nguyên số mang đến nhiều tác động tích cực cho doanh nghiệp, điển hình như: Tăng cường khả năng tiếp cận thị trường; Nâng cao hiệu quả hoạt động; Cải thiện trải nghiệm khách hàng; Thúc đẩy đổi mới sáng tạo,…
Bên cạnh đó, thời đại kỷ nguyên số cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cho doanh nghiệp, cụ thể như: Sự cạnh tranh gay gắt; Sự thay đổi nhanh chóng; Nguy cơ an ninh mạng; Sự thiếu hụt nhân tài,… Không những thế, vai trò của nhà quản trị doanh nghiệp trong bối cảnh này trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, nhà quản trị không chỉ là người điều hành doanh nghiệp, mà còn là người dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua các thách thức và tận dụng các cơ hội thời kỳ số hoá và được thể hiện qua nhiều khía cạnh:
1. Xây dựng tầm nhìn và chiến lược số
Nhà quản trị doanh nghiệp cần có tầm nhìn xa, trông rộng để nhận diện các xu hướng công nghệ và xây dựng chiến lược số phù hợp với mục tiêu và nguồn lực của doanh nghiệp. Chiến lược này cần xác định rõ các mục tiêu cụ thể, các lĩnh vực ưu tiên và các chỉ số đo lường hiệu quả. Thêm vào đó, nhà quản trị cần truyền đạt tầm nhìn và chiến lược này đến toàn bộ nhân viên, tạo sự đồng thuận và cam kết thực hiện.
2. Chuyển đổi số trong doanh nghiệp
Quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp làm thay đổi toàn diện cách thức doanh nghiệp hoạt động, từ quy trình làm việc, sản phẩm dịch vụ đến mô hình kinh doanh, dựa trên việc ứng dụng các công nghệ số. Nhà quản trị doanh nghiệp đóng vai trò chủ đạo trong quá trình này, bằng cách:
- Xác định các lĩnh vực cần chuyển đổi: Ưu tiên các lĩnh vực có tiềm năng tạo ra giá trị lớn nhất cho doanh nghiệp;
- Lựa chọn công nghệ phù hợp: Đánh giá và lựa chọn các công nghệ phù hợp với nhu cầu và nguồn lực của doanh nghiệp;
- Xây dựng đội ngũ chuyển đổi số: Tuyển dụng hoặc đào tạo nhân viên có kỹ năng số để thực hiện các dự án chuyển đổi số;
- Quản lý sự thay đổi: Giúp nhân viên thích nghi với những thay đổi do chuyển đổi số mang lại.
Nhiều công ty ứng dụng công nghệ số trong vận hành và theo dõi từ xa máy móc thiết bị, ví dụ như gắn các thiết bị theo dõi sự biến thiên công suất của các mô tơ điện trên những thiết bị công nghiệp. Từ các dữ liệu thu thập theo thời gian thực đó, công ty có thể đánh giá được chế độ bảo trì máy móc thiết bị, tình trạng chất lượng sản phẩm, ngăn ngừa nguy cơ hỏng hóc, cháy nổ,… Hay ứng dụng các phần mềm mô phỏng trong thiết kế khuôn mẫu nhằm hạn chế tối đa khuyết tật lỗi sản phẩm khi đưa các khuôn mẫu đã chế tạo này vào vận hành sản xuất sản phẩm,…
3. Xây dựng văn hoá số
Văn hóa số là hệ thống các giá trị, niềm tin và hành vi chia sẻ trong doanh nghiệp, thúc đẩy việc ứng dụng công nghệ số vào mọi hoạt động. Nhà quản trị doanh nghiệp cần chủ động xây dựng một văn hóa số, khuyến khích sự sáng tạo, hợp tác, học hỏi và chấp nhận rủi ro. Điều này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động:
- Khuyến khích nhân viên sử dụng các công cụ số: Cung cấp cho nhân viên các công cụ và đào tạo cần thiết để họ sử dụng thành thạo các công cụ số.
- Tạo không gian cho thử nghiệm: Cho phép nhân viên thử nghiệm các ý tưởng mới, ngay cả khi chúng có vẻ “điên rồ” hoặc không chắc chắn thành công.
- Khuyến khích hợp tác và chia sẻ kiến thức: Tạo điều kiện để nhân viên từ các bộ phận khác nhau làm việc cùng nhau, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm.
- Khen thưởng và công nhận những đóng góp số: Ghi nhận và khen thưởng những đóng góp của nhân viên trong việc ứng dụng công nghệ số vào công việc.
4. Quản lý dữ liệu hiệu quả
Dữ liệu là tài sản vô giá của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Nhà quản trị cần đảm bảo rằng doanh nghiệp thu thập, lưu trữ, phân tích và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả để đưa ra các quyết định kinh doanh nhanh chóng và chính xác. Vì vậy, đòi hỏi nhà quản trị cần phải thực hiện:
- Xây dựng chiến lược dữ liệu: Xác định các loại dữ liệu cần thu thập, cách thức thu thập và lưu trữ dữ liệu.
- Đảm bảo chất lượng dữ liệu: Kiểm tra và làm sạch dữ liệu để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.
- Phân tích dữ liệu: Sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để tìm ra các xu hướng, mô hình và thông tin chi tiết có giá trị.
- Bảo vệ dữ liệu: Áp dụng các biện pháp bảo mật để bảo vệ dữ liệu khỏi các cuộc tấn công mạng và rò rỉ.
5. Phát triển kỹ năng số cho bản thân và nhân viên
Kỷ nguyên số đòi hỏi nhà quản trị doanh nghiệp và nhân viên phải có những kỹ năng số nhất định, bao gồm:
- Kỹ năng sử dụng công nghệ: Sử dụng thành thạo các công cụ và nền tảng số phổ biến.
- Kỹ năng phân tích dữ liệu: Phân tích và diễn giải dữ liệu để đưa ra các quyết định kinh doanh.
- Kỹ năng giao tiếp trực tuyến: Giao tiếp hiệu quả với khách hàng và đối tác trên các kênh trực tuyến.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình ứng dụng công nghệ số.
Nhà quản trị doanh nghiệp cần chủ động học hỏi và cập nhật các kiến thức, kỹ năng số mới, đồng thời tạo điều kiện để nhân viên phát triển các kỹ năng này thông qua các khóa đào tạo, hội thảo và các hoạt động tự học.
6. Xây dựng mạng lưới đối tác số
Trong kỷ nguyên số, hợp tác là chìa khóa thành công. Nhà quản trị doanh nghiệp cần xây dựng một mạng lưới đối tác số rộng lớn, bao gồm các công ty công nghệ, các trường đại học, các viện nghiên cứu và các tổ chức khác, để tiếp cận các nguồn lực và kiến thức cần thiết.
Kỷ nguyên số đã và đang tạo ra những thay đổi to lớn trong môi trường kinh doanh. Để thành công trong kỷ nguyên này, nhà quản trị cần phải có tầm nhìn xa trông rộng, khả năng lãnh đạo mạnh mẽ và kỹ năng số thành thạo. Bằng cách xây dựng chiến lược số, chuyển đổi số doanh nghiệp, xây dựng văn hóa số, quản lý dữ liệu hiệu quả, phát triển kỹ năng số và xây dựng mạng lưới đối tác số, nhà quản trị có thể giúp doanh nghiệp vượt qua các thách thức và tận dụng các cơ hội của kỷ nguyên số, đạt được thành công bền vững.
Lê Thị Minh Tiến